Wybory w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Wtorek, 10 lipca 2012 r.

W dniach 24 -25 maja 2012 roku w Szczecinie odbyła się Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Wybory i referenda w PRL w latach 1946 -1989”.  Organizatorami konferencji byli pracownicy szczecińskiego odzziału Instytutu Pamięci Narodowej. W trakcie obrad referaty wygłosili trzej przedstawiciele Wydziału Prawa i Administracji UMK, w tym mgr Paweł Raźny z Centrum Studiów Wyborczych nt „Wybory jako narzędzie legitymizacji władzy ludowej. Prawna i faktyczna realizacja idei przedstawicielstwa w latach 1946–1989”.

Konfernecji towarzyszyło otwarice wystawy pod tym samym tytułem przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Szczecinie.

Wybory, plebiscyt, głosowanie czy farsa? Wyniki sfałszowanego referendum z czerwca 1946 r. przesądziły zmianę przedwojennego układu dwuizbowego parlamentu (sejm i senat) na jednoizbowy sejm. Pierwsze wybory, ze stycznia 1947 r., do Sejmu Ustawodawczego, były jeszcze starciem Polskiej Partii Robotniczej, Polskiej Partii Socjalistycznej i Stronnictwa Ludowego z opozycją utożsamianą powszechnie z Polskim Stronnictwem Ludowym. Kolejne wybory (z 1952 r.) oraz Konstytucja PRL potwierdzały hegemonię Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Po dojściu do władzy Władysława Gomułki w październiku 1956 r., wybory przybrały formę plebiscytu popularności władz. Zmianom uległa ordynacja wyborcza. Wybory ze stycznia 1957 r. potwierdziły, że społeczeństwo zaakceptowało taką formę legitymizacji władzy, choć równocześnie, o czym świadczyły liczne komentarze w czasie wyborów, nie aprobowało w całości sposobu ich przeprowadzania (czyli głosowania bez skreśleń, rezygnacji z tajności). Protestowano, choć do wyborów z marca 1980 r. głównie w sposób indywidualny, rozproszony, jednostkowy, który nie stanowił dla władzy zagrożenia. Protesty były jedynie sygnałem, że nie wszyscy są zadowoleni z rządów partii komunistycznej. Można zaryzykować stwierdzenie, że wnikliwie obserwowano wszelkie przejawy niesubordynacji, oceniając jej stopień oraz siłę, tylko nie wyciągano wniosków na przyszłość lub fałszywie je interpretowano. W latach 1961–1980 wybory do Sejmu PRL odbywały się równocześnie z wyborami do rad narodowych.

Informacja o konferencji  i fragment plakatu pochodzą ze strony internetowej Organizatorów

www.ipn.gov.pl

  «   Wstecz